Gebze Government House
Gebze Hükümet Konağı Mimari Proje Yarışması
MANSİYON ÖDÜLÜ
Hakan Evkaya-Mimar/Ekip Temsilcisi;
Kutlu İnanç Bal-Mimar
Yardımcılar
Ömer Faruk Aslan, Mimar;
Serhat Çakır, Mimar;
İpek Gönüllü, Mimar;
Damla Demir, Mimar;
Yetkin Erce Ecer, Öğrenci;
Ege Can Coşkun, Öğrenci;
Sema Puslu,Öğrenci.
MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU
Alan Verileri:
Arsanın güneyi ve doğusu sanayi ve ARGE yapılarından oluşan bir doku ile sarılmıştır. Yine arsanın güneyinde yarışma alanına sınır olan millet bahçesi genel kent dokusu içinde belirgin bir boşluk olarak yer almaktadır. Kent güneyinde yer alan D100 ve doğusunda yer alan E80 yolları kenti dramatik olarak batı yönünde sıkıştırmış ve konut dokusu yoğunluğu yine bu yönde çoğalmıştır. Bu aralıkta yapı üretimi zorunluluğundan kaynaklı kentsel gelişim büyük oranda mevcut alan üzerinde yapı yoğunluğunun artması şeklinde sonuçlanmıştır. Bu bağlamda kentin organik yapısı; yarışma alanının güney sınırında yer alan millet bahçesinin kamusal boşluk olarak varlığına muhtaçtır.
Program Verileri:
Yarışma konusu olan “Hükümet Konağı” programı işlevi gereği kamusal kullanım yoğunluğu çok fazla olan yapılardır. Bu bağlamda programın yüksek yoğunluk gerektiren işlevlerinin yine zemin ile ilişkili olarak çözülmesi kamusal kullanımı kolaylaştırılması adına önemlidir. Zeminin arttırılması adına alınan kararlar bu fonksiyon kurgusunun çözüm dinamikleri açısından önemlidir. Programa ait her bir dinamik, kamusal trafik yükü hesabı ile geliştirilmelidir.
Özet olarak; yarışma yeri ve fonksiyonu itibari ile kentsel boşluğun en belirgin olduğu alanlardan birisi olan millet bahçesine sınır yoğun kamusallık barındıran bir yapı arayışıdır denilebilir.
Kararlar:
- Yarışma alanının millet parkı-kent çeperi ilişkisini bir kama gibi kesiyor olması bir sorun olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda zaten doğal hali ile sıra ağaçlar nedeni ile ikiye parçalanmış olan arsanın kuzey doğusunda yer alan kareye yakın olan parça yapının yerleşimi için seçilmiştir. Böylece kent çeperi ile meclis parkı arasındaki ilişki maksimumda tutularak bu boşluğun kentsel kamusal alan niteliği korunmaya çalışılmıştır. Yani yarışma alanının kent-boşluk ilişkisini kesmesi bir sorun olarak ele alınmıştır.
- Çözüm önerisi olarak geliştirilmiş olan kuzey doğuda yapı izinin azaltılması ve toplanması ile millet parkının kent ile ilişkisi maksimize edilebilmiştir. Arsanın güney yönünde uzanan kısmı ise yine yeşil alan ve kente ait kamusal boşluk olarak bırakılmıştır. Öneri yapının merkezinde kurgulanmış olan “avlu” bir yandan yapıya ait bir dış mekan üretmek bir yandan da kamu yapılarının alışılmış işlevlerinin dışına taşarak kamu ait bir açık etkinlik alanı ve açık amfi sunmak için tasarlanmıştır.
- Yapıya ait kamusal dinamiklerin yoğunluğu nedeni ile yapının zemin ilişkileri maksimize edilmiştir. Bunun için yapının yerleşim alanında yer alan kot farkı kullanılarak zemin kotu 200.5 kotundan sağlanmıştır. Bir avlu ile üretilen kurgu mekansal niteliği arttırılmış bir dış üretimi ile kamusal yüzey maksimize edilmiştir. Bu sayede yapı kuzey yönünde 204.5 kotunda birinci katı ile zemin ilişkisini yeniden sağlamış ve zemin çoğaltılabilmiştir.
- Yapının öne çıkan kamusal kimliğinin bir vurgusu olarak şeffaf bir kütle önerisi getirilmiştir. Bu şeffaflık sürdürülebilirlik ilkelerini de gözeterek ağaçların güneş kontrolündeki rolünü de kullanarak sağlanmıştır. Yapının kimliği şeffaflık ilkesi üzerine kurulmuş ve alışılmış Hükümet Konakları yapı anlayışının tersi bir anlayış ile kamuya aidiyeti vurgulanmak istenmiştir. Şeffaflık hem kamu hem de kent ile bir bütün olma hevesi ve anlayışı ile yeniden yorumlanmış ve yapının tüm yüzeylerinde vurgulanmıştır. Yapının avlu ile kurduğu ilişki ise üç adet dikey boşluk ve bu boşluğun avlu ile diyalektiğinden beslenmektedir. Bu düşey boşluklar yapının şeffaflığı ve anlaşılabilirliğini belirginleştirmektedir.
- Kamu yapılarında düşeylik -özellikle yoğun kamusal trafik göz önünde bulundurulduğunda- sirkülasyonu zorlayan bir etki yaratır. Bu durum birçok kamu yapısında sirkülasyon sorun yaratır. Bu bağlamda alınan temel kararlardan bir diğeri ise yapının en az katla çözülmeye çalışılması ve avlu etrafındaki sadeleştirilmiş sirkülasyon dinamikleri ile hızlı kavranabilir bir planlama ile üretilmesi olmuştur. Yapı kuzey yaklaşımında -yani kent yüzeyinde- zemin ve iki kat olmak üzere toplamda üç kat, güneyde millet bahçesi yönünde ise toplamda dört kattan oluşmaktadır.
- İşleve ait kullanım yoğunlukları ile bir trafik hesabı yapılmıştır. Bu kamusal trafik kavramı üzerinden İlçe Nüfus Müdürlüğü alt kotta zemin ile ilişkili alan avluda planlanmıştır. Yine bu birim ile ilişkili diğer birimler ise aynı blokta planlanmış ve dikey bir galeri boşluğu ile mekansal ilişki kurulmuştur.
- Avlu aynı zamanda konferans salonu, yemekhane ve kantin için de giriş yüzeyleri oluşturulabilmesini sağlamıştır. Sosyal alanların yer aldığı bu yüzey yine bir dikey boşluk ve yatay geçişler ile tüm birimlerin erişimine açılmıştır.Kaymakamlık ayrı bir giriş ile kurgulanmıştır. Yine avlu ile ilişkili bu yüzey aynı zamanda emniyet müdürlüğüne ait fonksiyonlar için kullanılmıştır.
İlçe eğitim müdürlüğü, İlçe tarım ve orman müdürlüğü ve sosyal hizmet merkez müdürlükleri ise üst kot olan 204.5 kotu yani yapının +4.00 kotu olan birinci kattan sağlanmıştır.
Sonuç:
Özetle; kent-boşluk yüzeyini en az zedeleyecek biçimde kuzeye toplanmış olan minimum yapı izi ile bu yapının merkezinde kurgulanmış avlu ve üst kot ilişkisi sayesinde kamusal yüzeyin maksimize edilmeye çalışıldığı bir kurgu peşinde koşulmuştur. Alışılmış olan biçim yeniden yorumlanarak, alışılmış olan kamusal yapıya alışılmışın dışında bir kabuk önerisi getirilerek kamusala ait olan yapı geçirgenlik ve şeffaflık kavramları ile üretilmiştir. Algılanabilirlik ve insan yoğunluğu kriterleri ile düşeylik vurgusu “avlu” ilişkisi üzerinden insanı ezmekten kaçınan bir ölçek arayışı ile yorumlanmıştır. Sade bir üslup ile kare form; tüm fonksiyon dinamiklerini ve bu fonksiyonların birbirleri ile ilişkileri sorgulayarak örgütleme yeteneğinde kurgulanmıştır.
Millet bahçesi büyüklüğü ve kentin kıyısında sanayi yapıları ve otoyollar ile bir tampon boşluk olarak kente terk edilmiştir. Bu boşluğun en önemli yüzeyi kuzeyinde yer alan kente en çok yaklaştığı yüzey olarak düşünülmüş ve bu ilişkiye en az zarar verecek planlama yapılmıştır.
